SBS Samoan - SBS Samoan artwork

SBS Samoan - SBS Samoan

1,008 episodes - Samoan - Latest episode: 6 days ago - ★★★★★ - 9 ratings

Independent news and stories from SBS Audio, connecting you to life in Australia and Samoan-speaking Australians. - Talafou tuto'atasi ma faatuatuaina i le gagana Samoa i Ausetalia.

News
Homepage Apple Podcasts Google Podcasts Overcast Castro Pocket Casts RSS feed

Episodes

Understanding the profound connections First Nations have with the land - Malamalama i le so'otaga vavalalata o tagata muamua ma le 'ele'ele.

April 23, 2024 05:38 - 9 minutes - 8.58 MB

The land holds a profound spiritual significance for Aboriginal and Torres Strait Islander peoples, intricately intertwined with their identity, belonging, and way of life. - E iai so'otaga vavalalata o tagata Aboriginal ma atumotu Torres Strait Islands ma le 'ele'ele - o le faasinomaga e foafoa ai tu ma aganu'u a tagata.

A'afiaga o fanau i le 'sextortion'

April 19, 2024 06:59 - 5 minutes - 5.26 MB

Na fa'aalia e le FBI i Amerika e 'ova i le 13,000 ripoti na taunu'u atu o tagata e taumafai e mailei tupulaga ma fanau i luga o le 'upega tafa'ilagi.

'Auato i fafo e le faamasino le tagi a Bruce Lehrmann

April 19, 2024 06:48 - 5 minutes - 4.9 MB

I lana folasaga ae le'i aumaia le faai'uga, na saunoa ai le faamasino Justice Michael Lee, i le paleni o iloiloga o molimau, na faia lava e Bruce Lehrmann feusua'iga faamalosi ia Brittany Higgins.

Tete'e Amerika i le avea o Palesitina ma sui atoa o malo 'aufaatasi

April 19, 2024 06:34 - 8 minutes - 7.56 MB

E ui ina fulisia atunu'u o le fono o le puipuiga i le avea o Palesitina ma sui auai atoa (full member) o malo 'aufaatasi, ae na to'ilalo le lafo ina ua te'ena (veto) e Amerika.

Asiasi le komiti faafoe o le poloketi ST$miliona i Savai'i

April 19, 2024 06:23 - 10 minutes - 9.26 MB

Na fa'aauau i Savai'i i le vaiaso nei le asiasiga a le komiti o loo gafa ma le faasoaina o le ta'i ST$miliona a itumalo palota, ma molimauina pe o fa'aaogaina tupe o le poloketi i auala talafeagai ma ta'iala ma aiaiga e pei ona tu'uina atu ai.

Asiasi le komiti faafoe o le polketi ST$miliona i Savai'i

April 19, 2024 06:18 - 10 minutes - 9.26 MB

Na fa'aauau i Savai'i i le vaiaso nei le asiasiga a le komiti o loo gafa ma le faasoaina o le ta'i ST$miliona a itumalo palota, ma molimauina pe o fa'aaogaina tupe o le poloketi i auala talafeagai ma ta'iala ma aiaiga e pei ona tu'uina atu ai.

Leai se nofoaga o faiga terorisi i Ausetalia: Anthony Albanese.

April 17, 2024 06:51 - 5 minutes - 5.19 MB

O le osofa'iga na faia e se tama talavou e 16 tausaga le matua i le malumalu o le Ekalesia Christ the Good Shepherd Church i Wakefield i Sini, ua faaigoaina e le Komesina o leoleo i New South Wales o se osofa'iga terorisi.

Supporting 'motherless daughters' in Australia

April 16, 2024 07:22 - 10 minutes - 9.17 MB

We spoke to Ms Danielle Snelling, co-founder of the NGO, Motherless Daughters Australia, on the work they do in supporting women and children through the processes of grief and loss after the passing away of a mother.

Toe sauniga o Tuisugaletaua Sofara Aveau

April 16, 2024 02:38 - 12 minutes - 11.3 MB

O se vaega lenei o le molimau a le palemia o Samoa, Fiame Naomi Mata'afa, i toe sauniga o le sa avea ma sui faipule o Vaimauga Numera Tasi, Tuisugaletaua Sofara Aveau.

'Uti'uti le sapalai o le koko i le lalolagi

March 31, 2024 07:04 - 8 minutes - 7.91 MB

O le tulafono masani o le maketi i le 'demand and supply' o lona uiga ua maualalo tele le sapalai o le koko e gaosi ai le sukalati, ma o le i'uga o le fana faaroketi i luga le tau o sukalati i le taimi lenei o le Eseta.

Aoga o le Artificial Intelligence (AI) i ulugali'i

March 31, 2024 06:40 - 5 minutes - 5.47 MB

O le faafitauli i nisi o le itupa o tane e fia maua se fanau, o le 'uti'uti poo le leai o se suasau ola poo le low to zero sperm count.

A'afia le tautalatala a tamaiti ona o screens

March 31, 2024 06:25 - 5 minutes - 5.27 MB

O le fautuaga mai foma'i o le mafaufau ua lava le tomai i mata'upu i le olaga tuputupua'e o fanau ma le maitauina ma taofiofi 'upu ma gagana, e le tatau i tamti i lalo mai o le 2 tausaga le matutua ona matamata pe ta'a'alo na o i latou i se telefoni fe'avea'i, se TV poo se computer.

So'otaga i mea'ai ma faama'i ogaoga

March 31, 2024 06:04 - 6 minutes - 5.65 MB

O se su'esu'ega na faamaopoopoina i Ausetalia ma na faasalalauina ana faai'uga i le Birtish Medical Journal, na faaalia ai le mautino o so'otaga i le itu'aiga mea'ai ma nisi o faama'i ogaoga.

10 tausaga o faatali se Visa

March 31, 2024 05:22 - 5 minutes - 4.96 MB

O loo malosi le vala'au i le malo tele e faia se faai'uga e faavave ai ona iloa e tagata le tulaga ua iai a latou talosaga mo Visa e aumau ai i Ausetalia.

Law Reform Commission ma sa'olotoga i tapua'iga

March 29, 2024 11:55 - 6 minutes - 5.73 MB

Ua fautuaina e le Komisi e toe iloiloina tulafono, le Law Reform Commission, le tatau ona ave'esea le aia sa umia e lotu ma Ekalesia e te'ena ai faia'oga ma tamaiti a'oga e tusa ai ma a latou tala'iga ma talitonuga.

Faae'e le tikeri 'Honorary Doctor of Laws' i le palemia o Samoa

March 29, 2024 11:34 - 5 minutes - 5.17 MB

O lenei faailoga tikeri taualoa, na tau'a'aoina i le palemia le Afioga i le Sa'o Faapito, Fiame Naomi Mata'afa, e le Iunivesite Aoao o Samoa, e avea ma pine faailoga o lana tautua matavela i le atunu'u ma ona 'upufai.

E iai se tupe e sefe ina ua uma ona totogi au pili?

March 29, 2024 11:19 - 7 minutes - 6.57 MB

A mae'a ona tipi le lafoga mai lou totogi ma faaopoopo iai isi tupe maua a lou aiga, o le aofa'i e totoe mai ai e fai ai lau faasoa e faaigoaina o le disposable income.

Faitioina le pulega o le NPF i Samoa

March 23, 2024 14:42 - 8 minutes - 7.42 MB

O loo su'esu'eina se faasea a nisi o le 'aufaigaluega sinia o le faaputuga tupe le NPF i Samoa e faasino i le pule faatonu o le faalapotopotoga.

Se'e i tua faigamalo temokarasi i le lalolagi

March 23, 2024 14:32 - 7 minutes - 6.75 MB

O le fua o faiga faatemokarasi a le faalapotopotoga le Bertelsmann Stiftung Foundation i Siamani na aofia ai le sa'olotoga i faasalalauga (press freedom), ma le amiotonu ma manino o faiga palota.

Matelaina tamaiti i le Gaza Strip

March 23, 2024 14:10 - 7 minutes - 6.96 MB

Ua faatuina e Amerika se lafo i le fono o le puipuiga a malo 'aufaatasi le UN Security Council, e taofia le tumau ai le taua i le va o Isara'elu ma Hamas ae faasao fesoasoani o mea'ai ma vaila'au o togafitiga i tagata sivili i le Gaza Strip.

Solitulafono le 'gay conversion' i NSW

March 23, 2024 13:53 - 8 minutes - 7.46 MB

Na pasia i le vaiaso nei i le palemene setete o New South Wales tulafono e faasaina ai lotu ma Ekalesia ona faia tala'iga ma a'oa'oga e faamalosia ai ona liliu se tagata mai le itupa o loo lilifa iai, le gay conversion therapy.

Mo'omia le toto Polenisia

March 20, 2024 11:33 - 6 minutes - 5.89 MB

E faalua i le vaiaso ona tui le toto o Joseph Ratana, o lana taulaga e foa'i i le lavea'ina o isi tagata e fia maua le itu'aiga toto lea mo togafitiga o gasegase e aofia ai le kanesa i tamaiti.

Kanesa ta'atele i tagata muamua i Ausetalia ma le lalolagi

March 20, 2024 11:17 - 6 minutes - 6.39 MB

I Ausetalia nei, na faaalia e tagata muamua i 'au'aunaga soifua maloloina le ta'atele o le kanesa o le mama ona o le to'atele pea o tagata muamua o loo ulaula tapa'a pe a faatusa i isi tagata i le atunu'u.

Artificial Intelligence (AI): mafaufau e gaosia i computers ma ona aoga

March 20, 2024 10:50 - 7 minutes - 7 MB

I se nofoaga e tausi ai tagata matutua ua a'afia i le galogalo poo le dementia, ua faata'ita'i ai le fa'aaogaina o se masini ua faapolokalameina ma se mafaufau poo le artificial intelligence.

Soisoi Donald Trump i le sui o Ausetalia i Amerika, Kevin Rudd

March 20, 2024 10:32 - 6 minutes - 6.39 MB

O se faatalanoaga i se Televise i Peretania na saunoa ai Donald Trump e le tele sona silafia ia Kevin Rudd, ae i lona manatu e le o se tagata atamai ma e le tele se avanoa e nofo ai i Amerika ma tau'aveina le tofi pe a manumalo (Trump) i palota o loma nei.

Amata le 19 aso o tatalo ma anapogi a le Faatuatuaga Baha'i i le lalolagi.

March 17, 2024 05:41 - 5 minutes - 5.02 MB

O se tasi lenei o talitonuga faatapua'iga o loo sili ona sauaina, ae maise i Iran, le Faatuatuaga Baha'i. E pei ona silafia, ua tele tausaga talu ona talia i Samoa le Faatuatuaga Baha'i, ma o se tasi na tapua'i ai o le Tapa'au Fa'asisina, le Susuga ia Malietoa Tanumafili II.

Fake News tala salalau i se pa povi a Amelika Samoa i Togitogiga.

March 17, 2024 05:14 - 9 minutes - 8.92 MB

Na fesiligia e le ta'ita'i o le itu-agai o le palemene o Samoa, Tuila'epa Sailele Malielegaoi, le palemia i le moni o ni faamatalaga na ia maua i le fono faitulafono a Amelika Samoa o loo ta'ua ai le faamatu'u atu e le malo Samoa o se 400 'eka i Togitogiga mo se faato'aga lafu povi a le teritori. Na tali le palemia, Fiame Naomi Mata'afa, masalo o se fake news, ona pau 'ele'ele o loo aofia i feutaga'iga a Samoa e lua, o le fanua i Tafuna mo le ofisa o le konesula o Samoa, ma se fanua i Moata'a...

Faamanatu le 5 tausaga o le osofa'iga terorisi i Christchurch

March 17, 2024 05:02 - 9 minutes - 8.27 MB

O le Aso Faraile o le vaiaso nei na atoa tonu iai le 5 tausaga talu ona osofa'ia e se tagata malumalu o le tapua'iga Isalama i Christchurch i Aotearoa Niu Sila. O loo iloiloina pea tulafono i Niu Sila i le umia sa'oloto e tagata sivili o 'a'upega malolosi poo semi-automatic weapons.

The importance of understanding cultural diversity among Indigenous peoples - Taua o le malamalama i aganu'u 'ese'ese a tagata muamua

March 12, 2024 03:14 - 9 minutes - 8.55 MB

Understanding the diversity within the First Nations of Australia is crucial when engaging with Aboriginal and Torres Strait Islander peoples and building meaningful relationships. - E taua ona malamalama i aganu'u 'ese'ese a tagata muamua i le tausia o le va fealoa'i ma tagata Aboriginal ma atumotu o le Torres Strait Islands.

Food Fraud: palu ma sui kemikale i mea'ai ma meainu

March 07, 2024 05:25 - 6 minutes - 5.93 MB

Tui iai sina gel e faaputa ma faafelesi ai, poo sina grape juice e faatumu ai fagu uaina, poo le faasalalau o se suau'u avoka ae na o le sefulu pasene o le suau'u e aumai i avoka, poo le palu faatasi iai o ni lanu (food colouring) e fa'a'aulelei ai se mea'ai poo se meainu. Ae faapefea lu'au e 'afa le pe'epe'e ma le 'afa o le corn starch poo le falaoa mata?

Amata galuega o le maketi fou i Savalalo

March 07, 2024 04:54 - 6 minutes - 6.38 MB

E ST$25 miliona le tau o le galuega e fausia ai le maketi fou i Savalalo lea ua leva ona avanoa le fanua talu mai ona mu i le malaia le maketi tuai na iai. O le vaiaso nei na suaina ai le 'ele'ele i se sauniga na auai iai le palemia o Samoa Fiame Naomi Mata'afa ina ua sainia le feagaiga i le va o le malo ma le kamupani na manumalo i tauofoga mo le galuega.

46 tausaga o le Mardi Gras i Sini

March 07, 2024 04:27 - 6 minutes - 5.93 MB

Na auai atu iai le komesina o leoleo, Karen Webb, ma le palemia setete o New South Wales, Chris Minns. Na faaalia e Chris Minns i le ABC, o le a faaofi i le palemene o NSW se tulafono e faasaina ai faiga o le faamalosi ona liliu se tagata poo le conversion therapy.

Super Tuesday: Suipi Joe Biden i le primary a Kalifonia

March 07, 2024 04:08 - 4 minutes - 4.1 MB

E 16 setete ma le teritori e tasi na palota i le Super Tuesday, ma e ui ina fulisia le vaega a le Democrats i le lagolagoina o Joe Biden, o loo iai popolega i le tulaga maualalo o le aofa'i o tagata na lafo a latou palota. Na o le 14% o tagata e agava'a ma mafai ona palota na auai ma lafo palota i le Super Tuesday.

Super Tuesday: Suipi Joe Biden i le primary a Kalifonia

March 07, 2024 04:08 - 4 minutes - 4.1 MB

E 16 setete ma le teritori e tasi na palota i le Super Tuesday, ma e ui ina fulisia le vaega a le Democrats i le lagolagoina o Joe Biden, o loo iai popolega i le tulaga maualalo o le aofa'i o tagata na lafo a latou palota. Na o le 14% o tagata e agava'a ma mafai ona palota na auai ma lafo palota i le Super Tuesday.

MH370: 10 tausaga o leiloa.

March 07, 2024 03:53 - 6 minutes - 6.34 MB

E atoa tonu i le Aso Faraile nei (Aso 8 Mati) le 10 tausaga talu ona le toe maua se faamatalaga poo se feso'ota'iga ma le malaga MH370 a le kamupani va'alele a Malaysian Airlines talu ona tu'ua le malae va'alele i Kuala Lumpur mo lana malaga i le laumua o Saina i Beijing i le Aso 8 o Mati 2014. O le to'atele o le pasese o tagatanu'u o Saina, ae na iai ma tagatanu'u Ausetalia e to'a 6. Ua vala'au le faigamalo i Meleisia mo seisi galuega e sa'ili ai le mea tonu na tupu i le va'alele o le itu'ai...

Fanau e aunoa ma se faatosaga (freebirths) i Ausetalia.

March 01, 2024 05:08 - 7 minutes - 7.15 MB

Na faaalia e Alison Weatherstone o le Australian College of Midwives le tele o tulaga e lamatia ai le ola o se tina ma lana pepe pe a leai se foma'i poo se faatosaga e auai atu i le taimi e faafanau ai se pepe fou.

Te'ena e se faipule i Samoa tu'ua'iga o le lima tago'ese i tupe o le poloketi.

March 01, 2024 04:55 - 8 minutes - 7.71 MB

O loo te'ena e le sui faipule o Faasalele'aga 2 lona silafia o le lalolagi ua o'o iai le ST$150,000 o le vaega o le poloketi $miliona mo lona itumalo. Na ia faaalia o le tusi siaki mo tupe fa'aalu o le poloketi, o loo gafa taulima e le failautusi o le poloketi.

Maliliu tagata Palesitina ae o lolofi e talia fesoasoani o mea'ai.

March 01, 2024 04:38 - 5 minutes - 5.49 MB

E 'ova i le to'a selau tagata sivili o Palesitina ua maliliu ina ua tafanaina e fitafita Isara'elu ae o lolofi e talia fesoasoani o mea'ai i le Gaza. O loo te'ena e le militari a Isara'elu tuua'iga.

Lamatia fanau i dating apps.

March 01, 2024 04:25 - 6 minutes - 5.95 MB

O se auala ua sili ona ta'atele e fetaui ai tagata ma sa'ili ai pa'aga i luga o le 'upega o feso'ota'iga. Peita'i ua avea fo'i ma auala e faia ai faiga solitulafono ma sauaina ai fanau. Ua aumaia ai lapata'iga mai le malo i kamupani o loo faafoeina pisinisi 'dating apps' ina ia faatulagaina auala mo le puipuia o fanau. O matua e sili ona lamatia ai a latou fanau, o matua e sa'ili pa'aga i dating apps e afua mai i tagata muamua, ma i latou e iai mana'oga tumau.

Lapata'iga o le 'shingles' - tanesusu i tagata matutua.

February 26, 2024 08:00 - 6 minutes - 5.58 MB

O le 30 pasene o tagata matutua i Ausetalia e ono a'afia i le tanesusu o tagata matutua, le shingles. O le tanesusu lenei e mafua mai i le vairusi o le chickenpox, le tanesusu lea e masani ona maua ai tamaiti. O auga o le shingles e aofia ai le matua tiga o le pa'u, vaivai ma le fiva.

Faasea matua i su'esu'ega o le maliu o lo la alo i Samoa.

February 24, 2024 11:48 - 8 minutes - 7.74 MB

Ua tau'a'aoina i le palemia ma le ofisa o sulufa'iga i Samoa se tusi a matua o le taule'ale'a lea na maliu i se faalavelave tau ta'avale i le alatele i Samoa i le 2021, o loo faaalia ai le agaga faanoanoa ma mafatia i le tulaga na faafoeina ai e leoleo le su'esu'ega o le mafua'aga o le maliu o lo la alo, atoa ai le tele o faasalalauga so'ona fai i luga o feso'ota'iga tele vavave i le mata'upu.

Molia se patele sinia i Ausetalia i feusua'iga faamalosi ma tamaiti.

February 24, 2024 11:37 - 2 minutes - 2.26 MB

Ua molia e leoleo i Western Australia Christopher Saunders, na tau'aveina le tofi Bishop i Broome i Western Australia, i moliaga e 19 e aofia ai le faia o feusua'iga faamalosi ma tamaiti i se periota e 20 tausaga i Broome ma nisi palisi i Western Australia. O nisi o molimau ma tuua'iga na maua mai se su'esu'ega a le pulega o le Ekalesia ma na latou tu'uina i leoleo.

Tele faalavelave? O sefe sau tupe mo a taeao?

February 22, 2024 04:16 - 7 minutes - 6.41 MB

I faamaumauga a le Australian Bureau of Statistics, i le va o le 1960 ma le 1970, na o'o i le 16% o tupe faaalu poo le disposable income o le aiga Ausetalia na mafai ona sefe. Ae ona o le taugata o le tau o le soifuaga ua iai nei, na o le 1.1% o le disposable income o aiga Ausetalia o loo mafai ona sefe i tausaga ua tuana'i. O le fesili: A faapea o le 1.1% lea i aiga i Ausetalia, ae faapefea aiga Samoa i Ausetalia, Niu Sila, Amerika ma Samoa? O le a se pasene e mafai ona sefe mai le disposabl...

Toe amata le taua o lafoga i tagata sulufa'i.

February 22, 2024 03:58 - 4 minutes - 3.92 MB

Ua toe amata le taua o tuua'iga i le va o le faigamalo a le Labor ma le ituagai i le mata'upu i tagata sulufa'i ma puipuiga o tua'oi o Ausetalia talu ona taunu'u i Beagle Bay i Western Australia ni va'a na folau mai ai ni ali'i se to'a 40 e afua mai Pakistan ma Bangladesh. Ua toe tatalaina ai faitoto'a o le nofoaga saisai a le malo tele i Nauru e tausia ai i latou nei ae o iloiloina a latou talosaga.

Tete'e le faipule o Salega 1 i ona moliaga.

February 22, 2024 03:10 - 8 minutes - 7.82 MB

Ua faaalia e le sui faipule o le itumalo palota o Salega Numera Muamua, Fepulea'i Faimata Su'a, lona te'ena uma o moliaga o loo molia ai o ia e leoleo i Samoa. O se vaega lenei o le ripoti mai le sui o le SBS Samoan i Apia, Galumalemana Autagavaia Tipi.

Le'i auai Julian Assange i le aso muamua o lana apili i Lonetona.

February 22, 2024 02:03 - 4 minutes - 4.55 MB

Na faaalia e loia o loo tula'i mo Julian Assange, ua le mafai ona auai o ia i le faamasinoga ona o loo a'afia i se gasegase. O le apili lenei o loo talosaga ai Julian Assange e taofia se faatonuga, se extradition order, e tu'uina ai o ia i Amerika e tali i ona moliaga o le faasalalauina o faamatalaga puipuia a le militari a Amerika i luga o le 'upega o feso'ota'iga. O le vaiaso nei na talosagaina ai e le malo tele i Ausetalia faigamalo i Peretania ma Amerika e tatala Assange e toe fo'i mai i ...

Le Mana Pasefika Program for Maori and Pasefika youth in Melbourne.

February 14, 2024 05:47 - 8 minutes - 7.75 MB

We spoke to Shannon Bell, the manager of Le Mana Pasefika Program helping Maori and Pasefika youth in Melbourne.

What is the cultural significance of First Nations weaving? - O le a le taua o lagaga a tagata muamua?

February 13, 2024 03:30 - 10 minutes - 9.18 MB

Weaving is one of the most complex and sophisticated examples of First Nations technology and culture. It produces objects of beauty, and the process itself has deep cultural significance. Weaving is a way to share knowledge, connect to people and country, invite mindfulness, and much more. - O lagaga se tasi o vaega taua i tu ma aganu'u a tagata muamua. E le gata i le mata'ina i le va'ai, ae o nisi o meataulima i lagaga a tagata muamua e iai o latou tulaga taua i tu ma aganu'u. O se auala e ...

'Ai'oi malo 'aufaatasi e toe fa'aauau fesoasoani mo le UNRWA.

February 09, 2024 23:04 - 7 minutes - 6.45 MB

O loo tapa e le minisita o le vaifafo i Ausetalia, Penny Wong, ni molimau mai le faigamalo i Isaraelu e faatatau i tuua'iga o le auai o sui o le UNRWA i le osofa'iga a Hamas ia Oketopa o le tausaga na te'a nei. Ua taofia ai fesoasoani a Ausetalia, Amerika ma Peretania i le UNRWA, ae ua faailoa mai e se sui o malo 'aufaatasi i mata'upu i puipuiga o tamaiti, o le tulaga ua alia'e mai ai o le matelaina ma matua afaina ai o fanau i le leai o ni mea'ai ma suavai inu ma togafitiga.

Su'e tusi a le malo Samoa e se Kamupani tu ma'oti.

February 09, 2024 22:55 - 6 minutes - 5.96 MB

O nisi o vaega o le galuega a le su'e tusi e aofia ai poloketi a le faigamalo talu ai, e pei o le malae va'alele i Ti'avea.