Osmanlı Döneminde Bursa Otelleri

İsmail Yaşayanlar


Osmanlı'nın erken dönemlerinden beri önemli ticaret yolları üzerinde bulunan Bursa, kimi tarihçilere göre imparatorluk sınırları içinde kapitalist ilişkilere erken giren Osmanlı şehirlerinden biridir. On dokuzuncu yüzyıla gelindiğinde Bursa'da sanayileşme yönünde değişmeye başlayan üretim ilişkileri ve imparatorluğu boydan boya sarmaya başlayan Batılılaşma etkisi Bursa'da, Osmanlı'nın ticari ilişkileri yoğun diğer pek çok kentinde olduğu gibi, tüketim alışkanlıklarının da yavaş yavaş değişmeye başlamasına yol açtı. Bu podcastimizde İsmail Yaşayanlar "Osmanlı Dönemi Bursa Otelleri" çalışmasıyla 19. yüzyıl Bursa'sında gözlemlenebildiği şekliyle, imparatorluğun kimi kentlerinde değişen ve gelişen bu yeni tüketim alışkanlıklarının "turizm" boyutuna dikkat çekiyor.

İsmail Yaşayanlar, Uludağ Üniversitesi Tarih Bölümü doktora öğrencisidir. Yaşayanlar'ın "Osmanlı Dönemi Bursa Otelleri" isimli çalışması 2012 yılı Yılmaz Akkılıç Bursa Araştırmaları Ödülü'nü aldı. (bknz. academia.edu)

Elçin Arabacı, Georgetown Üniversitesi Tarih Bölümü doktora öğrencisidir. Halen ondokuzuncu yüzyılda Bursa'da sivil toplum üzerine doktora araştırmasını sürdürmektedir. (bknz. academia.edu)



Müzik: Müzeyyen Senar - Bursalı Mısın Kadifeli Gelin

GÖRSELLER

1880’lerde Fransız sigorta şirketi tarafından hazırlanan haritada Hotel Bellevue

Hotel Bellevue (Sébah & Joaillier)

Hotel Bellevue’ye ait reklam

Hotel Splendid (Kartpostal)

Abdülkadir Kadri’nin Bursa Rehberi adlı eserinde

Hotel Splendid’e ait tanıtım

Hotel Splendid’de konaklayan Salarüddevle Kaçar’a ait fatura (BOA., DH.EUM. 2. ŞB., 19/13, 14 Cumadelahire 1334 [19 Mart 1916])

1880’lerde Fransız sigorta şirketi tarafından hazırlanan haritada Hotel d’Anatolie

Hotel d’Anatolie (Kartpostal)

Hotel d’Anatolie bahçesinde yemek (Anonim)

Hotel d’Anatolie’den gönderilmiş bir mektup zarfı

Mustafa Suat’ın Musavver Rehber-i Seyyahin adlı eserinde Hotel d’Anatolie’ye ait reklam

Hotel Continental (Kartpostal)

Şark Oteli (Raif Kaplanoğlu Arşivi)

SEÇME KAYNAKÇA



Abdülkâdir Kadri, Bursa Rehberi, Bursa: Hilâl-i Muîn Matbaası, 1913



Ahmed Tevfik, Hudâvendigâr Vilâyeti Dâhilinde Velosiped ile Bir Cevelân, İstanbul: Yovanaki Penayotidis Matbaası, 1316



BARKLEY, Henry C., A Ride Through Asia Minor and Armenia, London: John Murray, 1891



BEAUFORT, Emily A., Egyptian Sepulchres and Syrian Shrines Including A Visit to Palmyra, London: Macmillan & Co., 1874



BEAUMONT, Adalbert De, Voyage en Asie Mineure-I: Brousse, Vol. I, Paris: Gide et J. Baudry, 1852



BERNARD, C.A., Les Bains De Brousse en Bithynie (Turqui ed’Asia), Constantinople: Mille Freres, 1842



BURGESS, Richard, Greece and Levant or Diary of a Summer’s Excursion in 1834 with Epistolary Supplements, Vol. II, London: Longman, 1835



CARLISLE, George William Frederick, Diary in Turkish and Greek Waters, Ed. C.C.Felton, Boston: Hickling-Swan and Brown, 1855



DASKALOV, Petır, Bulgar Gözüyle Bursa, Haz.Hüseyin Mevsim, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009



DAVEY, Richard, The Sultan and His Subjects, London: Chatte and Windus, 1907



De Paris A Constantinople, Collection Des Guides Joanne, Paris: Librairie Hachette, 1902



DELBEUF, Régis, De Constantinople A Brousse Et a Nicée, Constantinople: 1906



DUTEMPLE, Edmond, En Turquie D’Asie, Notes De Voyage En Anatolie, Paris: G. Charpentier, 1883



DOSTOĞLU, Neslihan, Osmanlı Döneminde Bursa - 19. Yüzyıl Ortalarından 20. Yüzyıla Bursa Fotoğrafları, Antalya: AKMED Yayınları, 2001



ELSTON, Roy, The Traveller’s Handbook for Constantinople, Gallipoli and Asia Minor, London: Thos. Cook and Son, 1923



ERDER, Leila Thayer, The Making of Industrial Bursa: Economic Activity and Population In A Turkish City 1835-1975 [Yayınlanmamış Doktora Tezi], New Jersey: Princeton University, 1976



Fatma Fahrünnisa Hanım, “Hüdâvendigâr Vilâyetinde Kısmen Bir Cevelân”, Seyahatnâmelerde Bursa, Haz. Nurşen Günaydın ve Raif Kaplanoğlu, Bursa: Bursa Ticaret Borsası Yayını, 2000, ss.186-201



GALLENGA, A., Two Years Of The Eastern Question, Vol. II, London: Samuel Tinsley, 1877



HAMMER, Joseph von, Umblick Auf Einer Reise von Constantinopel Nach Brussa und Dem Olympos und Von De Zurück Über Nicäa und Nicomedien, Pesth: Adolph Hartleben, 1818



HAWLEY, Walter A., Asia Minor, London: John Lane The Bodley Head, 1918



HUMANN, Karl, Otto Puchstein, Reisen in Kleinasien und Nordsyrien, Berlin: Verlag von Dietrich Reimer, 1890



JOUANNİN, M.J.M., Turquie, Paris: Firmin Didot Freres, 1840



KINÇOV, Vasil, Bulgar Gözüyle Bursa, Haz.Hüseyin Mevsim, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009



LATOUR, Antonie de, Voyage de S.A.R. Monseigneur le Duc de Montpensier à Tunis, en Egypte, en Turquie et en Grèce, Paris: Arthus Bertrand, 1881



LAUNAY, Marie De, Bonkowski Bey, Bursa ve Çevresi, Çev. Ahmed Ata, İstanbul: Kırk Ambar Matbaası, 1881



MAC FARLANE, Charles, Turkey and Its Destiny, Vol. I-II, London: John Murray, 1850



MALTE, Nouvelles Annales des Voyages de la Géographie et de l’Historie, Vol. 5, Paris: Bertrand, 1820



MARCOSSON, Isaac F., “Kemal Pasha”, The Saturday Evening Post, 20 October 1923



MARSBERG, Alexander Freiherrn von, Ein Sommer im Orient, Wien: Brade und Verlag von Carl Gerald’s John, 1869



Miss Pardoe, The City of the Sultan and Domestic Manners of The Turks in 1836, Vol. II, London: Henry Colburn Publishing, 1838



MONK, Charles James, The Golden Horn and Sketches in Asia Minor, Egypt, Syria and The Hauroan, Vol. I, London: Richard Bentley, 1851



MURRAY, John(Ed.), A Handbook For Travellers in Turkey Describing Constantinople, European Turkey, Asia Minor, Armenia and Mesopotamia, Third Edition, London: John Murray, 1854



PERROT, Georges, Souvenirs D’un Voyage en Asie Mineure, Paris: Michel Levy Freres, 1864



PERTHES, M. Boucher De, A Constantinople Par L’Italie, La Sicile Et La Grece, Paris: Treuttel Et Wurtz, 1855



PFEİFFER, Madame Ida L., Visit To The Holy Land, Egypt and Italy, Trans. H.W. Dulcken, London: Ingrem-Cooke and Co., 1852



PHILLIPPSON, Alfred, Reisen und Froschungen im Westlichen Kleinasien, Vol. III, Gotha: Justus Perthes, 1913



ROGERON, Gabriel, Souvenirs D’un Voyage en Orient, Paris: Alphese-Picard et Fils, 1900



SARISAMAN, Sadık, “Birinci Dünya Savaşı’nda Salarüddevle Olayı”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.2, 1995, ss.149-153



SCHNEİDER, Elisa Abott, Letters From Broosa-Asia Minor, Chambersburg: Samuel Gutelius, 1846



TAYLOR, Bayard, The Lands of The Saracen On Pictures of Palestine, Asia Minor, Sicily an Spain, New York: G.P. Putnam & Co., 1855



WALKER, Mary A., Eastern Life and Scenery With Excursions in Asia Minor, Mytilene, Crete and Roumania, Vol. II, London: Chapman and Hall Limited, 1886



WALSH, Robert, A Residence at Constantinople During a Period Including The Commencement, Progress and Termination of The Greek and Turkish Revolutions, Vol. II, London: Frederic Westley and A.H. Davis, 1836



VIESSE, Auguste Frederic Louis de (Viesse) Mormont-Duc De Raguse, Voyage Du M. Le Maréchal Duc De Raguse, Vol. II, Bruxelles: Societe Typograpique, 1837